Skip to main content

EMDR

EMDR therapie - hoe het gaat, wat het is en waarom het werkt

EMDR therapie - hoe het gaat, wat het is en waarom het werkt

EMDR, een effectieve therapie

Een bijzondere therapie

EMDR wordt steeds bekender als een effectieve vorm van psychotherapie. Bij traumaverwerking werkt het sneller, is minder belastend en cliëntvriendelijker dan de gebruikelijke, traditionele vormen van psychotherapie.

EMDR is een effectieve vorm van psychotherapie die steeds meer bekendheid krijgt. Bij traumaverwerking werkt het sneller, is het minder belastend en cliëntvriendelijker dan de gebruikelijke vormen van psychotherapie.

EMDR is niet alleen de aangewezen therapie bij psychotrauma en PTSS (posttraumatische stressstoornis). Ook bij tal van andere klachten bewijst het vaak goede diensten.
Zo wordt EMDR therapie toegepast bij angsten, fobieën, onzekerheidsproblematiek (belemmerende overtuigingen over zichzelf) en verslavingen. In feite is EMDR overal toe te passen waar belemmerende levenservaringen tot problemen leiden. Hetzij als een therapie op zichzelf of als een onderdeel van een bredere behandeling.

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is als therapie ontstaan vanuit de toepassing van een basistechniek; ook wel bekend als het het standaard protocol.
Deze techniek zit ingekaderd in een psychotherapeutisch model met verschillende fasen en uitgangspunten voor het vinden van relevante herinneringen. Of angstige voorstellingen van toekomstige gebeurtenissen. Zie meer hierover op mijn pagina Algemene werkwijze EMDR
therapie
.
Het standaard protocol lijkt eenvoudig. Toch zijn brede kennis en ervaring van psychotherapie, naast een grondige training in deze methode belangrijke vereisten om veilig, cliëntvriendelijk en succesvol met EMDR therapie te kunnen werken.

Naast het standaard protocol zijn er aangepaste protocollen en manieren van werken voor klachten of problemen zoals verslavingen, pijnklachten of bij extreem heftige emoties. Een voorbeeld hiervan is de, binnen EMDR ontwikkelde, wonderbaarlijk werkende Flash Techniek.

EMDR – hoe het gaat in de praktijk.

Bij EMDR worden gebeurtenissen en herinneringen gezocht die de huidige klachten bij de cliënten aansturen. Wanneer de te verwerken herinneringen zijn gevonden, gaat de techniek als volgt:
De therapeut laat de cliënt in gedachten kijken naar, of denken aan het meest beladen beeld van een traumatische gebeurtenis, of beladen herinnering. Het huidige negatieve affect (gevoel) wat dat oproept wordt op een schaal van nul tot tien ingeschaald.

De cliënt zoekt met behulp van de therapeut naar een bijpassende negatieve cognitie (NC), bijvoorbeeld: "Ik ben in gevaar, machteloos, slecht, dom."
Tevens wordt er een gewenste positieve cognitie (PC) gezocht voor wanneer het trauma verwerkt is, bijvoorbeeld: "het is voorbij, ik ben nu veilig," "als volwassene kan ik nu zelf kiezen," ik kan het aan, ik kan het hanteren," “ik ben een goed iemand, in orde, oké." De mate van geloofwaardigheid van de positieve cognitie wordt tevens ingeschaald.

De cliënt probeert dan zoveel mogelijk bij het beeld en het negatieve affect te blijven en aan de negatieve cognitie te denken, terwijl hij of zij tegelijkertijd met geopende ogen de ritmische bewegingen volgt die de therapeut met zijn of haar hand maakt. Een set oogbewegingen bestaat meestal uit ongeveer 25 à 35 bewegingen. Hierna pauzeert de cliënt voor een paar momenten.
De cliënt vertelt kort wat er vanzelf in hem of haar opkomt qua beeld, gevoel, gedachte of lichamelijke sensaties.
Dat wat de cliënt vanzelf krijgt. Wat het ook is dat er door hem of haar heengaat, of opkomt. De therapeut zal hierop in haken en een volgende set oogbewegingen toepassen. "Blijf daar maar bij, houd dat maar vast en volg met je ogen mijn vingers."

Na een of twee sets ontstaan er meestal spontaan allerlei veranderingen. Het beeld kan vager worden, verder weg komen te staan, of andere aspecten van de gebeurtenis, of hieraan gerelateerde herinneringen of associaties komen meer op de voorgrond.
Vaak krijgen cliënten stromen van nieuwe, positieve inzichten over zichzelf, de gebeurtenis, hun eigen rol erin, hoe het nu anders kan, en dergelijke (zonder dat hier ook maar een suggestie voor wordt gegeven door de therapeut). Het negatieve affect wordt tijdens een EMDR- sessie per set neutraler, of verandert eerst van kwaliteit.
Zo kan een oorspronkelijke gevoel van bijvoorbeeld angst, veranderen in verdriet, dan in woede om vervolgens neutraal, of zelfs positief te worden. Zoals gevoelens van opluchting, diepe ontspanning en rust, kracht of sereniteit. Tijdens het EMDR - proces worden de aanvankelijke beladen, negatieve gevoelens waar de cliënt mee begint niet alleen vanzelf neutraal, maar heel vaak ook zelfs positief!

Is het affect eenmaal neutraal of positief dan laat de therapeut de cliënt opnieuw terugdenken (of kijken) naar de oorspronkelijke (traumatische) gebeurtenis. Soms is en blijft het dan neutraal. Vaker komt er echter een nieuw kanaal (associatiereeks) van gevoelens of gedachten naar boven.
In EMDR werkt men zo een tweede, of derde kanaal op dezelfde wijze af, totdat de oorspronkelijke (traumatische) gebeurtenis geen enkel negatieve reactie meer kan oproepen.
In het algemeen duurt een tweede of derde kanaal veel korter.

Blijft de oorspronkelijke gebeurtenis neutraal of positief, dan wordt de cliënt gevraagd of de positieve cognitie (PC) nog wel past en in welke mate hij geloofwaardig aanvoelt. Indien nodig wordt de PC gewijzigd en met sets oogbewegingen net zolang versterkt, totdat de PC voor de cliënt gevoelsmatig helemaal waar, helemaal geloofwaardig is.

Vervolgens wordt de cliënt uitgenodigd om een zogenaamde body scan te doen.
De cliënt denkt dan aan de oorspronkelijke gebeurtenis, de positieve cognitie en gaat daarbij tegelijkertijd met zijn of haar aandacht, van boven naar beneden, het lichaam af.
Dit om na te gaan of het proces voldoende afgerond is, of dat er nog meer "beladen materiaal" is dat associatief aan de herinnering, het probleem of thema verweven is.
Wanneer de cliënt hierbij een prettige, of neutrale lichamelijke reactie ervaart, kan de sessie worden beëindigd.

Naast oogbewegingen kan de therapeut ook auditieve of kinesthetische bilaterale (een afwisselend stimuleren van de rechter en linker hersenhelft) stimulatie toepassen.
Bijvoorbeeld door middel van alternerende toontjes of klikjes in een koptelefoon, of door het afwisselend links en rechts trillen van trilplaatjes die in de handen worden vastgehouden.

Interweaves

Soms kan het proces vastlopen, op schuldgevoelens, angst om te veranderen of andere redenen. De therapeut gaat zich dan proactief met het proces bezighouden.

De therapeut kan dan gebruik maken van zogenaamde interweaves: "Als uw dochter hetzelfde zou overkomen, vindt u dan dat zij zich schuldig moet voelen?" Als de cliënte met "nee" antwoordt: "denk daar aan," en een nieuwe set wordt gestart (een zogenaamde cognitieve interweave).
Vaak maakt de therapeut daarbij gebruik van de interne en externe hulpbronnen uit het verleden of heden van de cliënt.

Voorbeelden hiervan zijn: Een beschermende oma van vroeger: "Zou zij ook zeggen dat je helemaal niks kan, voor niets deugt?"
Het volwassen zelf van de cliënt: "wat moet het kind van toen weten dat hij / zij toen niet wist, maar wat u nu wel weet?" Een imaginair gevestigde innerlijke raadgever / raadgeefster, of een imaginaire vitale oudere zelf, die deze problemen al heel lang geleden heeft opgelost (imaginaire interweaves): "Wat zou hij / zij zeggen van....?"
De functie van interweaves is het introduceren van nieuwe informatie, een nieuw gezichtspunt, of informatie waar de cliënt al over beschikt, maar waar hij of zij geen toegang toe heeft in de bewustzijnstoestand die geactiveerd is (bijvoorbeeld de beperkte kijk op de wereld van een angstig kind dat alles op zichzelf betrekt).

Bij in de jeugd ernstig getraumatiseerde cliënten zien we vaak een procesmatige verschuiving van schuldgevoelens "ik had wat moeten doen," "het is mijn schuld" (nadat de schuld en verantwoordelijkheidskwesties zijn opgelost en verwerkt komt er vaak woede vrij) naar veiligheidskwesties, om te eindigen met controlekwesties.
De bijkomende positieve cognities zijn dan bijvoorbeeld: "ik deed het beste wat ik kon, ik ben een goed iemand," "het is voorbij, ik ben nu veilig," "als volwassene kan ik nu zelf kiezen." (F. Shapiro,1995).

Hoewel EMDR qua techniek op zich simpel lijkt, vereist een juist en effectief toepassen van EMDR uitgebreide training en algemene therapeutische vaardigheden en inzichten. Het leggen van verbanden tussen ervaringen en huidige klachten of problemen van de cliënt, de timing en de keuze van de te behandelen herinneringen maken EMDR tot een kunde en een kunst.

EMDR en waarom het werkt: De theorieën over de werking.

Bewezen is dat EMDR werkt. Over hoe het precies werkt is men echter nog verdeeld.
Er bestaan verschillende theorieën over het werkingsmechanisme van EMDR. Het is goed mogelijk dat een verklaring van de werking van EMDR te maken heeft met een samengaan van verschillende theorieën.
De bekendste theorieën zijn:

EMDR als een vorm van kunstmatig dromen.

Een theorie is dat tijdens dromen onze ervaringen op een natuurlijke manier worden verwerkt.
Wanneer het stressniveau te hoog is, loopt dit verwerkingsmechanisme echter als het ware vast en krijgen wij nachtmerries waaruit we wakker worden.
De EMDR oogbewegingen lijken veel op die van de REM slaapfase (de fase waarin we dromen en onwillekeurige oogbewegingen maken). Ze zouden het vastgelopen verwerkingsproces kunstmatig weer op gang zetten en de negatieve en positieve cognitie zorgen hierbij voor meer sturing en richting

De relaxatieresponstheorie.

Volgens sommigen is het mogelijk dat de oogbewegingen een aangeboren ontspanningsreactie in de hersenen activeren. De gebruikelijke vlucht - vecht reactie, die we als mens bij stress of heftige emoties ervaren, wordt dan even onderbroken. De ontspanningsreactie zou dan een soort van afremmende werking hebben op vervelende emoties, zoals angst.
Hierdoor ontstaat er ruimte voor nieuwe gezichtspunten, inzichten en nieuwe gevoelens over de gebeurtenis en het probleem. Er bestaat wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat verticale oogbewegingen een rustgevend effect hebben op de amygdala (een hersendeel dat constant op gevaar scant en en gevoelens van gevaar en angst aanstuurt). De oogbewegingen lijken op bewegingen tijdens een gestaag recht vooruit lopen. Iets wat incompatibel is met angstreacties zoals vluchten, vechten of bevriezen.

Het duale bewustzijn.

Tijdens EMDR is er sprake van een dubbel bewustzijn, namelijk die van het trauma en die van het hier en nu van de oogbewegingen, wat op zich al neutraliserend (desensitiserend) werkt.

 

De door mij zeer gewaardeerde EMDR - trainer Ludwig Cornil over het heden, het nu en EMDR

Belasting van het werkgeheugen.

Dit is een recentelijke theorie, die met name vanuit Nederland sterk is opgekomen.
Het werkgeheugen waarmee we een opgehaalde herinnering met onze aandacht vasthouden om het te analyseren, te overdenken kost een bepaalde energie.
Het werkgeheugen heeft slechts een beperkte capaciteit Afleidende prikkels zoals de oogbewegingen van EMDR strijden dan met de herinnering om de beperkte capaciteit van het werkgeheugen. Dit heeft als gevolg dat de opgehaalde herinnering labieler wordt, dat er een afname in de levendigheid van de beelden en de emotionaliteit plaatsvindt.

De memory reconsolidation theorie (MRT).

Deze theorie verklaart mijns inziens het beste de werking van EMDR. Het menselijke brein verwerkt gewoonlijk ervaringen op een adaptieve wijze.
Echter, wanneer er bij traumatische gebeurtenissen sprake is van sterke emoties met veel stresshormonen worden deze ervaringen geïsoleerd, als het ware bevroren opgeslagen in het brein. Het communiceert niet met de rest van het brein, hoewel het wel uiterst gevoelig blijft en aanleiding geeft voor allerlei schrik en stress reacties, wanneer er iets gebeurt dat er associatief op lijkt. Bijvoorbeeld het geluid van een ambulance sirene activeert een traumatische ongeluk, of een harde stem roept de angst die je als kind had voor de woedebuien van je vader.

Doordat het geïsoleerd en afgesloten (gedissocieerd) is, heeft het geen contact met andere helpende herinneringen en het volwassen perspectief van de persoon in kwestie. De traumatische ervaring krijgt als herinnering een tijdsloos, eeuwigdurend karakter. Binnen in de herinnering zelf blijft het onveranderd traumatijd met de gevoelens, sensaties en overtuigingen van toendertijd.
Wanneer zo’n herinnering geactiveerd wordt, overspoelen ze vaak de persoon in kwestie en is hij of zij zijn of haar volwassen vermogens op dat moment kwijt. Wanneer de persoon in kwestie er zich later weer van herstelt, verbaast hij of zij zich vaak over zijn of haar eigen reacties.
Nog niet zo lang geleden ging men in de psychopathologie er vanuit dat psychotrauma’s nooit meer te veranderen waren. De therapie bestond toen enkel en alleen uit een leren ermee om te gaan.

Gelukkig weten we nu beter.

De huidige memorie reconsolidation theorie leert ons het volgende:
Wanneer een trauma geactiveerd wordt en er gebeurt tegelijkertijd iets dat tegen de in de het trauma opgeslagen verwachting ingaat, begint de herinnering te ontdooien, wordt het labiel en gaat openstaan voor nieuwe informatie. De traumatische verwachting komt niet uit. In het Engels  spreekt men van een mismatch: Een tegenstrijdigheid van de verwachting en voorspelling van het trauma en wat er nu in het heden gebeurt waardoor het trauma gaat uitdoven.

Nu geven de oogbewegingen tijdens EMDR op zich al een mismatch tijdens de behandeling. Maar er zijn meer elementen die een rol te spelen. De werkgeheugenbelasting en de relaxatierespons leiden tot een afname van vervelende gevoelens waardoor men ervaart dat men het trauma  veel beter onder ogen kan zien en het beter dan verwacht aankan. Iets wat ook ingaat tegen de verwachting van het trauma. Net zoals de zoals de veilige relatie met de therapeut – die er niet was toen het trauma oorspronkelijk plaatsvond. Het veilige hier en nu dat je het overleefd hebt en nu veilig bent, gaat zich in de herinnering van het trauma verbinden samen met het volwassen perspectief. Zoals het besef dat je niet verantwoordelijk was voor het geweld tussen je ouders, want je was maar een kind van zes jaar.

De herinnering wordt zo ontdaan van zijn traumatische elementen en gevoelens en waardoor het als voltooid verleden tijd wordt ervaren. Vervolgens wordt het weer in het lange termijn geheugen opgeslagen. De zogenaamde reconsolidatie.
Men blijft altijd weten wat er gebeurd is, maar het is nu blijvend ontdaan van zijn beladen, traumatische karakter. Het heeft geen storende invloed meer op de persoon in kwestie en de veranderingen gaan vanzelf, moeiteloos en zijn blijvend.

Concluderend blijkt EMDR niet alleen de geïsoleerde, ‘bevroren’ beelden en gevoelens lost te trekken, maar ook tegelijkertijd het vermogen te herstellen om een gebeurtenis volledig te verwerken.
Het basisprincipe van EMDR is dan ook dat er in iedereen een basis gezondheid huist, dat iedereen een aangeboren vermogen heeft dat streeft naar herstel, groei en een nieuw gezond, psychisch evenwicht.

DE WONDERLIJKE WERELD VAN DE FLASH TECHNIEK IN DE EMDR – THERAPIE

De wonderlijke wereld van de flash techniek (Flash 2.0) in de EMDR therapie

De nieuwe EMDR Flash Technique

In 15 minuten de emotionele lading van een zwaar beladen traumatische herinneringaanzienlijk verminderen of zelfs helemaal neutraliseren, zonder dat je als cliënt er aan hoeft tedenken of er iets van hoeft te voelen?

"Dat kan niet, dat bestaat niet", zou ik vroeger zeggen!
En toch bestaat het tegenwoordig wel degelijk!

Mensen kunnen met de Flash technique (in Nederland Flash 2.0 genoemd) een zwaar beladen beladen traumatische herinnering snel en pijnloos qua lading laten zakken. Oorspronkelijk werd de Flash vooral gebruikt als een voorbereidende techniek voor EMDR bij cliënten die bij de geringste gedachte aan huin trauma meteen overspoeld raken met ondraaglijke sterke emoties en spanning. Zo heftig dat ze blokkeren en er geen EMDR kan worden toegepast.
Wanneer de spanning flink was gezakt tot een SUD van 3 en werd er vervolgens verder gewerkt met EMDR. Een SUD - schaal staat  voor Subjective Units of Distress; 10 staat voor de sterkstmogelijke spanning/emotionele lading en 0 voor een neutraal rustig gevoel.

Echter, de lading van een traumatische herinnering kan ook helemaal geneutraliseerd worden naar een SUD van 0. De Flash wordt dan ook tegenwoordig steeds meer als een opzichzelf staande therapie gebruikt.
Onderzoek in Nederland (2021) liet zien dat het even goed werkt als EMDR en dat de meeste mensen het als prettiger ervaren. Onderzoek in de VS heeft ertoe geleid dat het daar tot een evidence-based therapie is uitgeroepen.

Een belangrijk onderdeel van de techniek is dat de cliënt zich richt op een prettige herinnering of voorstelling, bijvoorbeeld een fijne activiteit, een leuk en fijn persoon of lievelingsdier. Een hobby, een fantastische vakantie of een mooi muziekconsert. Iets waarin je als cliënt helemaal in opgaat, wat bij de Flash een zgn. Positive Engagement Focus wordt genoemd.
Vaak spreken de cliënt en de therapeut samen over de postieve focus.
Bij deze plezierige focus tikt de cliënt langzaam afwissend op zijn of haar linker- en rechterbeen (zogenaamde bilaterale stimulatie). Hierbij knippert de cliënt - op aanwijzing van de therapeut - zo nu en dan drie à vier keer achtereen snel met de ogen, zonder aan het trauma te denken.
Na een tijdje wordt de client uitgenodigd om heel kort even aan het trauma(beeld) te denken om na te gaan of er al iets veranderd is, om dan meteen weer verder te gaan met de positive focus en het knipperen.
Bij zo'n check kan het lijken alsof het beeld wat waziger is, lichter van kleur, verder weg staat, kleiner is of alsof het geveoel er wat is uitgelopen.

Waar komt de Flash Techniek vandaan?

Bij EMDR-therapie komt het soms voor dat de lading van een traumatische herinnering zo sterk is dat de cliënt, bewust of onbewust, alles blokkeert. Hij of zij voelt niets meer, ziet niets meer en er gebeurt niets meer. Of de cliënt begint te dissociëren en ontkoppelt zichzelf van zijn of haar lichaam en heeft bijvoorbeeld de ervaring boven zijn of haar lichaam te zweven.
Het lijkt alsof het emotionele brein zegt dat het levensgevaarlijk is om deze herinnering bewust aan te raken. Dat je dan in een eeuwigdurende hel terecht komt, waar je nooit meer uitkomt!

In bovenstaande gevallen is toepassing van gewone EMDR niet meer mogelijk.

In de EMDR-therapie was het gebruikelijk om dan vanuit een sterk besef van veiligheid in het heden slechts een paar seconden aan het trauma te denken. En vervolgens bij herhalingen steeds een paar seconden langer. De zogenaamde CIPOS (Constant Installation of PositiveOrientation and Safety)- techniek. Werkzaam, maar heel veel tijd consumerend.

Phillip Manfield, een zeer kundige, ervaren therapeut en EMDR-trainer ging experimenterendoor deze cliënten steeds korter “om het hoekje” heel even naar het trauma te laten kijken.
Hieruit ontstond de eerste versie van de Flash Techniek waarbij er in een fractie van een seconde aan het beeld van het trauma werd gedacht. Een flits die zo kort duurt dat je als cliënt er geen details of gedachten bij kunt vormen. Vandaar de naam Flash Techniek (Flitstechniek). In Nederland wordt dit de Flash 1.0 genoemd.
Het werkte verrassend goed. In de huidige, latere versie (Flash 2.0 in NL) wordt er echter helemaal niet meer aan het trauma gedacht, en dit werkt nog sneller en beter.

Hoe kan zoiets toch in hemelsnaam werken?

De sleutelbegrippen hierbij zijn subliminale beïnvloeding en memory reconsolidation.
Subliminale beïnvloeding staat voor activatie van neurale hersennetwerken buiten of benedende bewuste gewaarwording. Denk aan hoe vroeger in de bioscopen een heel snelle flits vaneen flesje Cola werd gegeven. Zo snel dat het niet of nauwelijks bewust werd waargenomen.In de pauze steeg de omzet van de verkoop van Cola dan aanzienlijk! Je ervaart niets bijzonders, maar toch wordt er onbewust iets in beweging  gezet. Inmiddels is dit bij mijn weten, in ieder geval in de VS, verboden.

Bij de flash wordt er onbewust een link gelegd naar de traumatische herinnering zonder dat je die bewust hoeft te beleven. Dit maakt dat er geen onrust ontstaat. Iets wat voor het emotionele brein heel verrassend is en tegen de verwachtingen van de opgeslagen traumatische (leer)ervaring ingaat.

De afwezigheid van onrust (disturbance) geeft voor het emotionele brein een zogenaamde prediction error of mismatch. Dat wil zeggen dat er iets gebeurt wat tegen de verwachtingenvan het brein en de aard van de traumatische ervaring ingaat. En dit heeft een bijzonder effect op vastzittende, blokkerende ervaringen die destijds met veel stresshormonen zijn opgeslagenin het brein.

En dan komen we op het terrein van memory reconsolidation: het ophalen en updaten vanoude herinneringen en het opnieuw opslaan ervan in het lange termijn geheugen.
Stressvolle, traumatische ervaringen met een tijdloos karakter zijn geïsoleerd opgeslagen en communiceren niet meer met onze volwassen vermogens en inzichten. Ze zijn als het ware (locked) gesloten voor andere informatie (updates). Worden ze geactiveerd dan ervaren we moeilijke emoties en sensaties die op hun beurt weer allerlei gedragingen kunnen oproepen om er meeom te gaan, om de emotionele pijn te dempen of te verminderen.

Worden ze echter geactiveerd terwijl er iets plaatsvindt dat tegen de verwachtingen van het trauma ingaat (een zgn. prediction error/ mismatch gevend) dan wordt de herinnering vloeibaar (unlocked) en kan nieuwe informatie er aan toegevoegd worden (updating) en er zich mee vermengen. Waarna het na enkele uren weer opnieuw wordt opgeslagen in het langetermijn geheugen, maar nu met een blijvend veranderd karakter.

Tijdens de Flash vermengt de traumatische herinnering zich zo met het veilige heden, de prettige aandacht focus en het besef dat het verleden voorbij is en overleefd is.
Waarna het opnieuw in het lange termijn geheugen wordt opgesloten, maar nu met het besef en gevoel van veiligheid en de impliciete boodschap dat je als persoon veel meer bent dan de traumatische herinnering. Je blijft nog altijd weten wat er gebeurd is, maar het grijpt je niet meer aan en doet je niets meer.

Sterke punten van de Flash Techniek:

  • Het werk snel en gemakkelijk.
  • Traumatische gebeurtenissen die emotioneel zo zwaar zijn dat ze nauwelijks te behandelen zijn, kunnen nu zonder een lang pijnlijk proces snel van het grootste deel van de lading worden ontdaan.
  • Door de afwezigheid van onrust hoeven cliënten geen afweermechanismen in te zetten om de emotionele pijn te verzachten. Bijvoorbeeld meteen reageren met heftige woede om zo de gevoelens van kwetsbaarheid en schaamte niet te hoeven voelen. Iets wat bijgewone EMDR- sessies soms gebeurt en een volledige verwerking kan belemmeren
  • Het is een mooie introductie op gewone EMDR.
  • In een korte tijd kan je meerdere herinneringen behandelen. Bijvoorbeeld twee in één sessie.
  • Bij ontregelde cliënten kan het een goed instrument voor stabilisering zijn.

Aandachtspunten bij de Flash Techniek:

  • Om de aandacht goed te vangen, mag de afleidende focus op een prettige herinnering of activiteit (Positive Engagement Focus) niet te zwak zijn.
  • Indien er bij de te behandelen herinnering sprake is van een onderliggende, vroegere herinnering die de huidige aanstuurt (een feeder-memory) dient die als eerste teworden behandeld. Het gevoel van machteloosheid een werkconflict wordt bijvoorbeeld sterk aangestuurd door gevoelens van machteloosheid tijdens fysiek misbruik in de jeugd. In het geval van een feeder memory wordt deze herinnering meestal als eerste behandeld met de Flash Techniek.
  • Soms komen belemmerende overtuigingen omhoog waarover eerst gesproken moet worden, zoals “Als dat zo snel oplost, lijkt het alsof er niets gebeurd is, ik me aangesteld heb,“ of “Zo komt de dader er mooi vanaf.”

De Flash Techniek versus gewone EMDR-therapie.

Zoals al gezegd kan de Flash Techniek wordt gebruikt in de voorbereidende fase van EMDR, als de lading zo sterk is dat gewone EMDR niet gaat werken, maar ook als een opzichzelf staande therapie.

Gewone EMDR geeft meestal veel associatieve verbanden en inzichten die een generaliserendeffect hebben en robuster qua verwerking overkomen.
Bij ernstig depressieve cliënten of mensen die in sterke rouw zijn is het ook moeilijk om een postitive engagement focus te vinden, hoewel dit soms op te lossen is door afleidende neurale focus te vinden.
Het blijft ook een wat rare techniek: iets verwerken zonder er zelfs aan te denken! Maar daardoor tegelijkertijd ook revolutionair qua karakter.

Persoonlijk ervaar ik het als een verrijking van de mogelijkheden bij het werken met EMDR.
Bij twijfel of een bepaalde verwerking niet te belastend is voor een bepaalde cliënt, kun je nu als EMDR-therapeut heel veilig met de flash beginnen. De flash biedt ook veel mogelijkheden om snel stabiliserend te werken bij cliënten die het erg zwaar en moeilijk hebben.
Kortom ik ben blij dat het bestaat!

 

© Texts / Auteursrecht O.C. Delfin, all rights reserved 2003- 2022 - pictures by AMC Verhoogt

EMDR inspiratie

EMDR inspiratie

EMDR – hoe het is ontstaan.

EMDR (voluit Eye Movement Desensitization and Reprocessing) werd zo'n 25 jaar geleden door Francine Shapiro – een Amerikaanse psychologe – per toeval ontdekt.

Zij liep door een park terwijl zij gepreoccupeerd was door persoonlijke problemen, waaronder kanker. Opeens merkte zij dat haar problemen zich oploste nadat zij spontaan ritmische bewegingen had gemaakt met haar ogen.

Na hier mee geëxperimenteerd te hebben, ging zij het bij patiënten toepassen. Aanvankelijk dacht zij dat de oogbewegingen nare beelden en herinneringen ongevoelig maakte en uitdoofde (desensitisatie genoemd in de gedragstherapie) en noemde zij het EMD. Later ontdekte zij dat er veel meer gebeurde en dat nieuwe inzichten en andere herinneringen zich mengde met de oorspronkelijke herinneringen en kwam de R (Reprocessing) van EMDR erbij.

Zij heeft meteen veel gewerkt met getraumatiseerde Vietnam veteranen en hier onderzoek naar gedaan.
De goede resultaten werden niet geloofd door haar vakgenoten. Zij gingen het onderzoek overdoen om tevergeefs proberen te bewijzen dat het niet waar was.

Zo ontstond een overweldigende hoeveelheid onderzoek over de werkzaamheid ervan. Er is dan ook geen therapie bij PTSS die over zoveel wetenschappelijk onderzoek kan bogen dan EMDR.

Hoe EMDR mij als therapeut heeft geïnspireerd.

Toen ik in de jaren negentig voor het eerst hoorde over EMDR was ik nogal sceptisch. Nadat ik echter vernam dat mijn oude docent Hans Cladder het serieus nam, ging ik op onderzoek uit.
Na mijn eerste kennismaking tijdens een workshop werd ik meteen erg enthousiast.
Mijn allereerste oefensessie was met een collega, die na een nachtmerrie steeds angstiger en fobisch begon te reageren bij spoorwegovergangen.

Als targetbeeld namen we het nachtmerriebeeld en er ontstond een proces waarbij de onderliggende oorzaak van de nachtmerrie duidelijk werd: een vereenzelviging met een dodelijk ongeluk van een oude jeugdvriend.

Innerlijk werd hij rustiger tijdens de sessies en tal van functionele inzichten kwamen vervolgens spontaan naar boven. Zoals dat dit soort van ongelukken weinig voorkomen en dat de kans dat hem dat zou overkomen één op de zoveel miljoen was.

Na deze sessie kon hij weer vrij en probleemloos autorijden en spoorwegovergangen passeren.
Deze eerste ervaring motiveerde mij om mij verder te gaan ontwikkelen in EMDR.

Mijn EMDR opleiding.

Na het volgen van diverse EMDR workshops, heb ik de officiële, internationaal erkende "EMDR level I en level II" training gevolgd (volgens de richtlijnen van - en erkend door Francine Shapiro).
Vervolgens heb ik het officiële, geaccrediteerde EMDR-practitioner traject gevolgd, waarmee ik van de EMDR Europe Association de titel Approved EMDR-practitioner kreeg. Als EMDR-therapeut ben ik lid van de Vereniging EMDR Nederland en EMDR Belgium.

Hierna heb ik – naast veel workshops – een opleiding gevolgd in EMDR bij chronische traumatisering en dissociatie (bij dissociatie worden stukken ervaring en van de persoonlijkheid losgekoppeld van de rest van de persoon).

Mijn drijfveren om met EMDR te werken.

EMDR vertegenwoordigt voor mij de essentie wat therapie werkzaam en mooi maakt.
Met name spreekt mij aan dat inzichten en de veranderingen tijdens het EMDR-proces van binnen uit komen, vanuit de eigen levenservaring. En dus altijd veel passender zijn voor de cliënt dan wat een therapeut kan suggereren of bedenken.

Waarbij tijdens de verwerking van problematische gebeurtenissen, aangeboren probleemoplossende vermogens en positieve ervaringen (hulpbronnen) op een spontane wijze geactiveerd worden en zich vermengen met de in het zenuwgestel opgeslagen problemen. In het Engelstalige EMDR-jargon “linking” van informatie genoemd.

In mijn behandeling combineer ik EMDR nog al eens met hypnotherapie wanneer er behoefte is aan een meer omvangrijkere behandeling. Dit in tegenstelling tot de gebruikelijke Cognitieve Gedragstherapie combinatie in de Nederlandse GGZ.
Hoewel de grondlegster van EMDR zich zo veel mogelijk wilde distantiëren van hypnose en hypnotherapie, zijn er toch heel veel raakvlakken.

Zeker in de voorbereidende fase van EMDR is er erg veel geleend van de hypnotherapie en het is een onmisbaar onderdeel bij chronisch getraumatiseerde cliënten met dissociatie. Spreekt men in EMDR over linking van informatie, zo spreekt men het in hypnotherapie over het leggen nieuwe associatieve verbanden als de essentie van therapie. Hypnotherapeutische kennis en ervaring sluit dus heel mooi aan op EMDR.
Zonder de verschillen tussen EMDR en hypnotherapie te willen ontkennen is de uitspraak van de bekende Amerikaanse EMDR-trainster Carol Forgash op het EMDR-congres te Milaan in 2015 tekenend: “..eigenlijk zijn we als EMDR-therapeuten met hypnotherapie bezig....”

Is uw interesse gewekt? Lees dan verder op de vervolgpagina's of neem contact met mij op als u persoonlijke vragen heeft.

De voordelen van EMDR therapie

Hoewel EMDR, net zoals bij andere vormen van psychotherapie, inzet kan vergen en hard werken kan inhouden (zie EMDR een wondermiddel?), biedt het een aantal belangrijke voordelen:

  • EMDR werkt in het algemeen sneller, dieper en grondiger dan de andere gebruikelijke vormen van therapie.
  • Het is veel minder belastend bij trauma verwerking dan de traditionele manier, zoals imaginaire exposure (cognitieve gedragstherapie), waarbij de cliënt als huiswerk het trauma steeds moet gaan herbeleven.
  • EMDR stimuleert uw eigen probleemoplossende vermogens in het verwerkingsproces. Vaak krijgen cliënten spontaan stromen van nieuwe inzichten over zichzelf – en soms ook over de andere betrokkenen.
  • EMDR therapie is sterk cliënt gericht (client centered). Als cliënt wordt u niet gestuurd of in iets onderwezen. De veranderingen komen op een spontane en natuurlijke wijze vanuit uzelf en hebben daardoor volledig betrekking op uw eigen persoonlijke ervaringen, leefwereld en referentiekaders. Een therapeut kan nooit zo goed uw innerlijk kennen als uzelf.
  • Meestal blijkt bij een follow up – na afsluiting van de therapie - dat niet alleen de klacht niet is terug gekomen, maar dat de positieve veranderingen verder zijn toegenomen. Dat het alleen maar steeds beter met hem of haar gaat.

Veel meer over het verwerkingsproces, de techniek, hoe het precies in de praktijk gaat en de achterliggende theorieën kunt u verder op in mijn site lezen bij de pagina algemene werkwijze EMDR en de EMDR techniek!

Introductie

Introductie

introductie emdr
Na jarenlange ervaring blijft het voor mij boeiend en inspirerend om te zien hoe cliënten op een creatieve wijze hun problemen oplossen en zich persoonlijk ontwikkelen met behulp van hypnotherapie of EMDR.

Specialisatie

Mijn specialisatie is de behandeling van onzekerheidsproblematiek en klachten van depressieve aard. U kunt echter bij mij komen voor een breed scala aan klachten en problemen, zoals paniekstoornissen, fobieën, stressklachten, onverwerkte gebeurtenissen (psychotrauma) en PTSS (posttraumatische stressstoornis).
Ook voor werkgerelateerde problematiek, coaching kunt u bij mij terecht.

Door ervaring heb ik geleerd dat de aard van de klacht waarmee u komt niet doorslaggevend is voor het succes van therapie.
Wat uw problemen ook zijn, ongeacht hoe ontmoedigd u er door bent, u bent altijd veel meer dan uw problemen.
Ernstige klachten zijn dan ook soms verrassend snel op te lossen, terwijl andere keren lichte(re) problemen langer werk vergen.
Tal van factoren kunnen hierbij een rol spelen, zoals uw leefsituatie, uw achtergrond en uw persoonlijkheid. Bij effectieve therapie is dan ook het herkennen en gebruik maken van uw individualiteit altijd van doorslaggevend belang.

In mijn visie is therapie dus meer dan het toepassen van technieken op klachten. Technieken zijn belangrijk, maar krijgen pas hun waarde en effectiviteit binnen een therapeutische, doelgerichte relatie.
Een samenwerkingsrelatie waarin uw individualiteit, uw doelen en mogelijkheden het uitgangspunt zijn.
Een samenwerkingsverband waarin u zich als cliënt begrepen, veilig en gerespecteerd weet.

Behandelmethoden

Moderne hypnotherapie combineer ik regelmatig met technieken van andere aan hypnotherapie verwante methoden, zoals solution focused therapy (oplossingsgerichte therapie) en NLP.
Naast, of in combinatie met hypnotherapie werk ik als EMDR Europe pratitioner vooral veel met EMDR-therapie.
Indien geïndiceerd, bij meerwaarde en in overleg met de cliënt werk ik met HAT - Heart Assisted Therapy - ook wel een lichaamsgerichte vorm van EMDR genoemd, of brainspotting.

Kenmerken van mijn stijl zijn: diepgang, gerichtheid op uw eigen doelen, sterke kanten en mogelijkheden binnen een sfeer van samenwerking.

Achtergrond

Meest recentelijk heb ik de opleiding basic and advanced training Heart Assisted Therapy (HAT) gevolgd en afgerond. Tevens heb ik recentelijk een opleiding dissociatieve stoornissen en EMDR - een specialistische benadering bij chronisch getraumatiseerde mensen, gevolgd.

Begin 2006 heb ik de titel Europe Approved EMDR-Practitioner behaald. Dit is een vervolgtraject op de door mij eerder gevolgde EMDR level I en level II training.
Lid ben ik van Vereniging EMDR Nederland en de Belgische vereniging EMDR-Belgium, als EMDR-practitioner.

Als Europees gecertificeerd beroepsbeoefenaar van psychotherapie - afgestudeerd in de modaliteit hypno-psychotherapie, ben ik houder van het European Certificate of Psychotherapy (ECP) en sta ik als zodanig geregistreerd bij de Europese Associatie voor Psychotherapie (EAP) te Wenen en de Nederlandse Associatie voor Psychotherapie (NAP), die de nationale afdeling is.

Voor het behalen van het ECP heb ik, na mijn opleidingen hypnotherapie, een driejarige bijscholing (upgrading) gevolgd.

Als integratief - hypnotherapeut ben ik lid van de VIT: Vereniging van Integraal Therapeuten - Beroepsvereniging voor therapeuten in de geestelijke gezondheidszorg.
Hypnotherapeutische opleidingen die ik onder andere heb gevolgd, zijn die van het Instituut voor Eclectische Psychologie (IEP) en het Instituut voor Toegepaste Hypnose (ITH); momenteel Nederlandse Academie voor Psychotherapie geheten. Vooropleiding: HBO-maatschappelijk werk.

Om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen en om mijn vaardigheden verder te vergroten neem ik, naast literatuurstudie, regelmatig deel aan congressen, workshops en trainingen (permanente educatie).

Wat kunt u verwachten

  • Een gedegen en brede aanpak
  • Een moderne werkwijze en benadering, met een focus op innerlijke kracht en (onbewuste) mogelijkheden
  • Een pragmatische benadering
  • Deskundigheid
  • Jarenlange ervaring
  • Zorg en nazorg
  • Persoonsgerichte werkwijze

Relevante literatuur

Relevante literatuur

  • Manfield, P. (2013) EMDR Up Close - Subtleties of trauma processing. Createspace Independent Publishing Platform.
  • Oppenheim J-H. - Hornsveld, H. - ten Broeke, E. - de Jongh, A. (2015) Praktijkboek EMDR Deel II - Toepoassingen voor nieuwe patiëntengroepen en stoornissen.
    Pearson.
  • Shapiro R. (2005) EMDR Solutions: pathways to healing. New York: Norton.
  • Shapiro, F.& Forrest, M. S. (1997). EMDR: the breakthrough therapy for overcoming anxiety, stress, and trauma. New York: Harper Collins Publischers.
  • Shapiro, F. (1995) Eye Movement Desensitization and Reprocessing: basic principles, protocols, and procedures. New York: The Guilford Press.
  • Grand, D. (2001). Emotional Healing at Warp Speed: the power of EMDR. New York: Harmony books.
  • Lipke, H. (2000). EMDR and Psychotherapy Integration: theoretical and clinical suggestions with focus on traumatic stress. Boca Raton: CRC Press.
  • Hartung, J.G. & Galvin, M. D. (2003). Energy Psychology and EMDR: combining forces to optimize treatment. New York: Norton.
  • Phillips, M. (2000). Finding The Energy To Heal: How EMDR, hypnosis, imagery, and body-focused therapy can help restore mindbody health. New York:Norton.
  • Parnell, L. (1997). Transforming Trauma: EMDR. New York: Norton.
  • Parnell, L. (1999). EMDR in the Treatment of Adults Abused as Children. New York: Norton.
  • Baldé, P. (2001) Met andere ogen bekeken: EMDR, een nieuwe doeltreffende therapie voor het genezen van emotionele problemen. Rijswijk: Elmar B.V.
  • Shapiro, F (2013) Je verleden voorbij: je leven opnieuw in handen met de zelfhulptechnieken uit de EMDR-therapie. Antwerpen-Apeldoorn: Garant.
  • Croitoru, T (2015) De EMDR-revolutie: verander je leven herinnering na herinnering. Zottegem: Feniks Uitgeverij.